Het nut van schuldgevoel

Ken jij dat gevoel van schuld? Dat je je ooit schuldig voelt omdat je het ene kind misschien meer aandacht geeft dan het andere? Of dat je beseft dat jouw boosheid eigenlijk helemaal niets te maken heeft met jouw kind, maar gewoon omdat jij zelf niet lekker in je vel zit? Of schuldig om je scheiding en de consequenties die dat voor het hele gezin heeft (gehad). Schuldig omdat jij je voelt zoals je je voelt of hebt gevoeld? Schuldig omdat je denkt je kinderen niet te begrijpen en dat je het niet goed doet?

Dan lees je dit blog niet voor niets. Ik hoor dat heel veel ouders dat hebben.

.

Ik ga nu niet zeggen: “goh joh…je hoeft je niet schuldig te voelen”, want ik weet uit ervaring dat dat een dooddoener is en je er geen moer aan heb, je voelt je nu eenmaal zo, klaar, over en uit.

Wat ik wel wil zeggen, als je je schuldig voelt omdat je wellicht denkt dat je je kinderen (hebt) verpest, dan kan ik je meteen zeggen….dat hebben we allemaal. We hebben allemaal onze kinderen al verkloot vanaf dag 1. Jij, ik, zeer waarschijnlijk je (schoon)broers en zussen, je vriendinnen, je buren en iedereen die je kent.

.

Waarom?

Omdat we nu eenmaal niet perfect zijn (gelukkig) en onze kinderen bijvoorbeeld ooit hebben laten huilen in hun bedjes. Dus ja….emotioneel hebben we al niet aan hun behoefte voldaan. We hebben bepaalde emoties niet verstaan, er niet (juist) op gereageerd of misschien zelfs genegeerd.

.

Is dat erg?

Tja, het had misschien anders gekund, maar je hebt het gedaan met de middelen en informatie die je had en met de allerbeste bedoelingen, niets meer en niets minder. We hebben nu eenmaal te dealen met wat was en wat is. Dus we kunnen nooit schuldig zijn aan iets wat we niet weten en wisten, toch?

Natuurlijk kunnen we wel met terugwerkende kracht verantwoordelijkheid hiervoor nemen. Simpelweg om dit aan jezelf toe te geven en te dealen met de consequenties die bepaalde situaties hebben veroorzaakt, bij jezelf èn bij je kind.

Het is daarom altijd interessant om te onderzoeken hoe je met schuldgevoel en verantwoordelijkheid omgaat.

.

Ik heb eens gekeken hoe ik daarmee omging.

Ik praat hier duidelijk in het verleden want ik heb ervan geleerd, hoewel ik nog ooit in die valkuil stap hoor.

Wat ik deed vanuit mijn schuldgevoel is over mijn grenzen gaan. Ik wilde het dan zo goed doen voor de ander (vanuit mijn schuld) dat ik mezelf voorbij ging lopen. De ene keer kocht ik dan een klein cadeautje (waar vervolgens mijn kind niet blij mee was en ik hem ook nog als ondankbaar bestempelde). Ik ging diegene juist veel aandacht geven, want ja…ik voelde me schuldig dat ik dat de afgelopen tijd niet had gedaan. Vervolgens was die aandacht weer niet goed genoeg, niet voldoende of ik kreeg nog een trap na. Dit alles pikte ik dan ooit want ja….ik voelde me al zo schuldig.

.

Wat ik zelfs ook wel eens deed is de ander een schuldgevoel aanpraten.

Zoiets als: “nou…ook lekker ondankbaar jij, zijn we vandaag de hele dag wezen shoppen is het weer niet goed”. Met als gevolg dat dochterlief dan ’s avonds zei: “mam, ik voel me schuldig”.
Dit laatste was voor mij een eye-opener. Omdat ik nu letterlijk zag dat ik niet kon dealen met mijn schuldgevoel, hier vervolgens alles aan deed om dit te voorkomen of goed te maken, er dankbaarheid voor in de plaats wilde en als deze uitbleef ik mijn kind hier verantwoordelijk voor hield. BAM…..dat was even een eye-opener.

Ik weet nog toen ik met mijn opleiding bezig was en de puzzelstukjes begonnen te vallen dat ik me enorm schuldig begon te voelen voor mijn gedrag, wat ik al die tijd gedaan en gezegd had. Al die tijd had ik mijn dochter gewezen op wat ze moest doen, moest zeggen en haar emoties van tafel geveegd. Wat voelde ik me een slechte moeder.

.

Aandacht geven uit schuldgevoel

Ik heb me ook wel eens schuldig gevoeld in een periode dat ik mijn dochter meer aandacht gaf dan mijn zoon. En weet je wat zo frappant was? Dat was mijn gevoel, hij had er niet eens last van.
Maar goed….om dat (schuld)gevoel weg te krijgen ging ik mijn zoon aandacht geven (waar hij overigens niet om vroeg hè). Ik vroeg hem om mee naar de stad te gaan, gezellig even samen lunchen. Hij had eigenlijk geen zin of tijd maar ik dramde door, omdat ik me schuldig voelde. Lang verhaal kort, ik gaf op allerlei manieren aandacht (wederom waar hij niet om vroeg). Die middag had ik al mijn gevoelens en belangen opzij gezet, want ja…ik voelde me schuldig en wilde het nu even voor mijn zoon goed doen. Was hij happy? Nee joh…helemaal niet. Was ik happy? Nee joh….ik werd met de minuut chagrijniger.

En weet je er gebeurde? Ik vond hem ondankbaar en zei dat ook tegen hem.
Nu ben ik gezegend met een zoon die geen blad voor de mond neemt en hij zei: “mam, wil jij mij nu een schuldgevoel aanpraten omdat jij niet kunt dealen met die van jou?” Pfff….dat was wel even een dingetje.

Achteraf gezien had ik dus veel beter eerlijk kunnen zijn en aan hem kunnen vragen of ik hem te weinig aandacht gaf. Want vaak is onze werkelijkheid anders dan die van het kind. Het zou zomaar kunnen zijn dat datgene waar je als ouder zijnde schuldig over voelt, dat je kind dat helemaal niet zo ervaart. Dat zie je ook regelmatig bij scheidingen.

.

Het zit zo in je systeem

Weet je wat ook in mijn systeem zat als mijn kind bijvoorbeeld huilde, dan zei ik: “ssstttt….stil maar”. En op momenten als het me niet uitkwam of ik had er genoeg van, dan zei ik: “nu is het klaar hè?” Dit heb gedaan tot negen jaar geleden.
Negen jaar geleden overleed mijn tweelingbroer na een auto-ongeluk. De hele dag heb ik nog willen geloven dat hij gewoon in het ziekenhuis zou liggen, misschien in coma, sowieso in leven. Die avond van de 23e december 2009 gingen wij naar het mortuarium en werd ik letterlijk geconfronteerd met een dood lichaam. Ik huilde en schreeuwde de longen uit mijn lijf en – heel goed bedoeld – hielden mijn man en mijn zus mij vast en zeiden: “ssssttttt”. Heb je enig idee hoe erg dat het is, als je zo’n intens verdriet hebt en dan iemand die tegen je zegt: “ssssttttt”. Het voelde voor mij alsof ik stil moest zijn, alsof ik mijn verdriet geen ruimte kon geven. En nogmaals….mijn man en mijn zus deden dit met de allerbeste bedoelingen. Maar mij had het wakker geschud.

.

Niet veel later vertelde ik dat aan mijn dochter en ik zei daarbij dat ik dat ook wel eens bij haar zo gedaan had en vroeg wat dat met haar deed. Waarop ze zei: “ja mam, dat heb je inderdaad gedaan en ja, dat vond ik heel erg”. Ik kon alleen maar “sorry” zeggen en haar vragen of ze me de volgende keer daarop wilde wijzen. Die volgende keer is nooit gekomen. Juist omdat dit zo’n sporen bij mij had achtergelaten en ik me daar zo rot onder had gevoeld, dat maakte dat ik dit nooit wilde doorgeven.

.

Zo heb ik nog tig voorbeelden die duidelijk kunnen maken dat schuldgevoelens heel normaal en nuttig zijn.

.

Mocht jij, net als ieder ander, ook ooit met schuldgevoel kampen, dan helpen onderstaande vragen je wellicht.

.

  • Ben je echt schuldig, voel je je alleen schuldig of kun je niet omgaan met de verantwoordelijkheid?
  • Is datgene wat je doet (voor de ander) zuiver en puur of vanuit jouw schuldgevoel?
  • Had je het (toen) anders kunnen doen op dat moment?
  • Kun je dealen met de consequenties van je beslissing?
  • Durf je dat gevoel te omarmen?
  • Waar brengt dit gevoel je? Doe je het de volgende anders?
  • Kun je sorry zeggen tegen de persoon die je misschien onbewust en onbedoeld benadeeld hebt of niet begrepen?
  • Kun je dan ook dealen met zijn/haar emoties die er toen waren of er alsnog uitkomen?

.

Lieve ouders, we kunnen het verleden niet terugdraaien, we kunnen alleen maar verantwoordelijkheid nemen voor ons gevoel en ervan leren dat we misschien bepaalde dingen niet zo handig hebben aangepakt.

Dat is menselijk en heel normaal. Juist door de manier hoe wij met onze ‘fouten’ omgaan, zo leren onze kinderen dat ze ook ‘fouten’ mogen maken en er ooit op terug kunnen komen.

Want ook zij doen alles met de beste bedoelingen en met de informatie die ze nu hebben.

.

Ze kijken bij ons af hoe wij hiermee dealen and that’s it.

.

.

Mocht dit artikel interessant zijn voor andere collega ouders in je omgeving die hier ook mee stoeien? Deel het dan alsjeblieft. Gewoon om ze een hart onder de riem te steken.

.

Liefs Rian

.

Af en toe een inspirerende blog in je e-mailbox ontvangen? Dat kan, klik HIER.

.